اسپینوزا ما را تا کجا خواهد برد

اگر دکارت، کانت، و هگل خودآگاه تفکر ما هستند که به منظور شناخت خود باید به بررسی آن‌ها بپردازیم، و برای دست‌یابی به قدرتی انتقادی با تامل بر آن‌چه مارکس به طرز درخشانی سنگینی کابوس‌وار مردگان می‌خواند، اسپینوزا، در سوی مقابل، آن چیزی است که واپس رانده شده تا بدین ترتیب نفوذ خویش را اعلام کند. از این رو، اسپینوزا معرف تفکری است که علیه زمانه حاضر ما در همان زمان زایش آن علم اعتراض برداشت. هر چند، چه بسا سده هفدهم مهیای چنین شیوه‌ای از حیات نبود، صداهای امروزین در حمایت از اسپینوزا از تولد مجدد وی حکایت دارد.